नवरात्र उत्सव 2024: देवीचं आगमन आणि वाहनाचं विशेष महत्त्व
Navratri 2024 : 3 ऑक्टोबर 2024 रोजी शारदीय नवरात्र उत्सवाला सुरुवात होणार आहे. हा नवरात्रोत्सव 12 ऑक्टोबर 2024 रोजी संपेल. या दहा दिवसांच्या काळात देवी जगदंबेची विविध रूपांमध्ये पूजा केली जाते. प्रत्येक वर्षी नवरात्रामध्ये देवीचे आगमन आणि प्रस्थान वेगवेगळ्या वाहनांवरून होते. यंदा, देवीचं आगमन पालखीतून होणार असल्याचं सांगितलं जात आहे. पालखीचं वाहन हे विशेष महत्त्वाचं आहे कारण ते वर्षातील संभाव्य घटनांचं सूचक असतं.
Also Read :
- Shardiya Navrartri 2024 Date : घटस्थापना 2024 तिथी, शुभ वेळ आणि पूजन विधि
- नवरात्रीमध्ये दुर्गा सप्तशती पाठ कसा करावा व त्याचे नियम, Durga saptashati path niyam marathi
- Navratri Ghat Sthapana : नवरात्री घटस्थापनेची संपूर्ण माहिती , नवरात्री घटस्थापना विधी
- 2024 नवरात्री : नऊ देवी,नऊ दिवसांचे रंग, मंत्र , 9 Days of Navratri Devi Names and Colours 2024?
देवीचं वाहन: दरवर्षी बदल कसा होतो?
आई दुर्गेचं वाहन दरवर्षी वेगळं का असतं, हा प्रश्न अनेकांच्या मनात येतो. देवीचं वाहन ठरवण्यासाठी पंचांग ज्योतिष आणि धार्मिक ग्रंथांचा आधार घेतला जातो. घटस्थापनेचा दिवस देवीच्या आगमनाचा दिवस असतो, आणि त्या दिवशी कोणता वार आहे यावरून देवीचं वाहन ठरवलं जातं.
धार्मिक मान्यतेनुसार, देवीचे वाहन नवरात्रात बदलतं कारण ते विशिष्ट काळाचे आणि घटनांचे संकेत देतं. हे वाहन वाऱ्याच्या गुणधर्मांवर आधारित असतं, ज्यामुळे दरवर्षी ते बदलतं. उदाहरणार्थ, काही वर्षी देवी घोड्यावरून येते, तर काही वर्षी पालखीतून, हत्तीवरून किंवा सिंहावरून.
यंदाचं वाहन: पालखी
यंदा नवरात्राची सुरुवात गुरुवारी होणार आहे, आणि त्यामुळे देवीचं आगमन पालखीतून होणार आहे. धार्मिक मान्यतेनुसार, पालखीचं वाहन काही विशिष्ट घटनांचं सूचक असतं. काही ज्योतिषांच्या मते, पालखीचं आगमन शुभ नसतं. ते आर्थिक संकट, व्यापारी मंदी, हिंसाचार, किंवा नैसर्गिक आपत्तींचं सूचक असतं.
परंतु, काहींच्या मते, पालखी ही सन्मान, प्रतिष्ठा, आणि समृद्धीचं प्रतीक आहे. पालखीतून देवीचं आगमन झाल्यास समाजात आर्थिक प्रगती आणि सामंजस्य वाढतं, असं मानलं जातं.
देवीच्या आगमनाचं धार्मिक आणि ज्योतिष महत्त्व
धार्मिक आणि ज्योतिषशास्त्रानुसार, देवीचं आगमन आणि प्रस्थान हे निसर्ग, पीक, आणि मानवी जीवनावर महत्त्वपूर्ण प्रभाव टाकतं. देवीचं आगमन शुभ किंवा अशुभ काळ सूचित करतं. उदाहरणार्थ, देवी सिंहावर आल्यास धैर्य आणि शक्तीचा संकेत दिला जातो. घोड्यावर आल्यास युद्ध आणि तणावाचे संकेत असतात. हत्तीवर आल्यास समृद्धी आणि शांतीचं प्रतीक असतं. नौकेवर आल्यास विपत्ती टळण्याचं संकेत दिलं जातं.
भागवत पुराणातील वाहनचक्र
भागवत पुराणानुसार, आठवड्याच्या सात दिवसांच्या आधारावर देवीच्या वाहनाचं वर्णन केलं आहे:
- सोमवारी आणि रविवारी देवीचं आगमन हत्तीवरून होतं.
- मंगळवारी आणि शनिवारी देवी घोड्यावरून येते.
- गुरुवार आणि शुक्रवारी देवी पालखीतून येते.
- बुधवारी देवी नौकेवरून येते.
यावर्षी गुरुवारपासून नवरात्र सुरू होत असल्याने, देवीचं आगमन पालखीतून होणार आहे. या वाहनाचं महत्त्व असं आहे की, पालखी सन्मानाचं प्रतीक असली तरी काही ज्योतिषांच्या मते, ते शुभ चिन्ह मानलं जात नाही.
घटस्थापनेचा मुहूर्त आणि पूजा विधी
यंदा घटस्थापनेचा मुहूर्त 3 ऑक्टोबर 2024 रोजी सूर्योदयापासून आहे. घटस्थापना आपल्या कुळाचारानुसार केली जावी, असं सांगितलं जातं. घटस्थापनेच्या वेळी विशेष पूजा विधी करणे आवश्यक आहे. या दिवशी देवीची स्थापना केली जाते आणि तिच्या पूजेला सुरुवात होते.
नवरात्रातील देवीची पूजा
नवरात्रोत्सवाच्या नऊ किंवा दहा दिवसांमध्ये देवीची विविध स्वरूपात पूजा केली जाते. देवीच्या नऊ रूपांची पूजा करण्याचा प्राचीन परंपरा आहे. महिषासुरावर विजय मिळवल्याने देवी दुर्गेची नवरात्रीत पूजा केली जाते.
धार्मिक मान्यतेनुसार, नवरात्रीच्या काळात देवी पृथ्वीवर येते आणि भक्तांवर कृपा करते. म्हणूनच या काळात देवीची उपासना करणं अत्यंत महत्त्वाचं मानलं जातं.
देवीचं वाहन आणि मानव जीवनावर प्रभाव
देवीच्या आगमनाचं वाहन मानव जीवनावर आणि निसर्गावर विविध प्रकारे परिणाम करतं. सिंहावर आल्यास धैर्य आणि शक्तीचा परिणाम मानव जीवनावर होतो, तर घोड्यावर आल्यास युद्धाच्या चिन्हाचं संकेत मिळतो. हत्तीवर आल्यास समृद्धी आणि शांती येते, तर नौकेवर आल्यास विपत्ती टळण्याचा संकेत मिळतो.
2024 च्या नवरात्राचं विशेष महत्त्व
यंदाच्या 2024 नवरात्रोत्सवाचं विशेष महत्त्व असं आहे की, हे दहा दिवसांचं नवरात्र आहे. साधारणपणे नवरात्र नऊ दिवसांचं असतं, परंतु तिथीचा क्षय झाल्यास ते आठ दिवसांचं होतं, आणि तिथी वृद्धी झाल्यास दहा दिवसांचं होतं. यंदाच्या नवरात्रात तिथी वृद्धी झाल्यामुळे हे दहा दिवसांचं आहे.
नवरात्रीत देवीच्या उपासनेचं महत्त्व
नवरात्रीमध्ये देवीच्या उपासनेचं विशेष महत्त्व आहे. या काळात देवीची पूजा करून भक्त तिच्या कृपेसाठी प्रार्थना करतात. देवीच्या पूजेत भक्तिभाव, शांती, आणि समृद्धीची प्रार्थना करणं महत्त्वाचं असतं.
नवरात्रीत देवीच्या आगमनाचं वाहन हे शुभ किंवा अशुभ काळाचं सूचक असलं तरी भक्तांचा श्रद्धा आणि भक्तिभाव हा सर्वात महत्त्वाचा असतो. देवी कोणत्याही वाहनाने येवो, तिचं पूजन, साधना, आणि आराधना एकाग्रतेने केली तर जीवनात सकारात्मक बदल घडतात, असं मानलं जातं.
पालखीचं महत्त्व
पालखी हे वाहन सन्मान, प्रतिष्ठा, आणि समृद्धीचं प्रतीक आहे. देवीचं पालखीतून आगमन झाल्यावर समाजात परस्पर सामंजस्य आणि आर्थिक प्रगती होते, असंही काही मान्यतांनुसार सांगितलं जातं. पालखी हे वाहन धार्मिक दृष्टिकोनातून महत्त्वाचं आहे, पण त्याचं प्रतिकात्मक अर्थसुद्धा आहे.
देवीची उपासना: श्रद्धेचा भाव
नवरात्रोत्सवात देवीची उपासना भक्तिभावाने करणं अत्यंत महत्त्वाचं असतं. देवीच्या पूजेत भक्तांचा श्रद्धेचा भाव हा सर्वात महत्त्वाचा आहे. नवरात्रीच्या काळात देवीच्या आगमनाचं वाहन जरी वेगळं असलं, तरी देवीची आराधना आणि साधना करताना एकाग्रता आणि श्रद्धा हवी. देवीच्या कृपेने जीवनात सुख आणि शांती मिळते, असं मानलं जातं.
उपसंहार
यंदाच्या नवरात्रोत्सवात देवीचं आगमन पालखीतून होणार आहे. देवीचं आगमन शुभ किंवा अशुभ काळ सूचित करत असलं तरी भक्तांचा श्रद्धेचा भाव आणि भक्तिभाव हा सर्वात महत्त्वाचा असतो. देवीची उपासना, पूजा, आणि आराधना भक्तिभावाने आणि एकाग्रतेने केल्यास जीवनात सकारात्मक बदल होण्याचं सामर्थ्य आहे.