Importance of Hibiscus tree near home : भारतीय संस्कृतीत निसर्गाला, विशेषतः झाडे आणि फुलांना, अनन्यसाधारण महत्त्व आहे. याच झाडांपैकी एक म्हणजे जास्वंदाचे झाड. जास्वंदाचे फुल हे केवळ सौंदर्याच्या दृष्टिकोनातून नाही, तर धार्मिक, आध्यात्मिक, आणि आरोग्याच्या दृष्टीनेही महत्त्वपूर्ण मानले जाते. जास्वंदाचे झाड घराजवळ लावल्याने अनेक प्रकारचे फायदे होतात, ज्याचा उल्लेख वास्तुशास्त्र, ज्योतिषशास्त्र आणि आयुर्वेदात केला जातो.
Also Read :तुमच्या दारात प्राजक्ताचं झाड आहे का? Prajakta Tree Information
जास्वंदाचे धार्मिक महत्त्व
हिंदू धर्मात जास्वंदाचे फूल अत्यंत पवित्र मानले जाते. हे फूल देवी-देवतांना अर्पण करण्यासाठी वापरले जाते, विशेषतः दुर्गा आणि गणपतीच्या पूजेत. गणपतीला जास्वंद अत्यंत प्रिय मानले जाते, त्यामुळे गणेशोत्सव किंवा गणेश पूजेत जास्वंदाचे फुलं अर्पण केले जाते. असे मानले जाते की जास्वंदाचे फूल अर्पण केल्याने भगवान गणेश प्रसन्न होतात आणि भक्तांच्या सर्व इच्छा पूर्ण होतात.
गणेश चतुर्थीच्या दिवशी, गणपती बाप्पाच्या पूजेत जास्वंद अर्पण केल्याने दीर्घायुष्य आणि उत्तम आरोग्य मिळते, असे मानले जाते. या फुलाचे लाल रंग हे रक्त, उर्जा आणि जीवनाची प्रतिके मानली जातात. त्यामुळे या फुलाचे महत्त्व धार्मिक विधींमध्ये वाढते.
वास्तुशास्त्रानुसार जास्वंदाचे महत्त्व
वास्तुशास्त्रात देखील जास्वंदाच्या झाडाला विशेष स्थान दिले आहे. जास्वंदाचे झाड घराजवळ लावल्याने घरातील वातावरण शांत, सकारात्मक आणि शुद्ध राहते, असे वास्तुशास्त्र सांगते. जास्वंदाचे झाड घराच्या पूर्व दिशेला लावणे शुभ मानले जाते, कारण ही दिशा सूर्याची दिशा आहे. पूर्व दिशेला जास्वंद लावल्याने सूर्याची सकारात्मक उर्जा मिळते, जी घरातील सदस्यांच्या शारीरिक आणि मानसिक आरोग्यासाठी फायदेशीर असते.
वास्तुशास्त्रानुसार जर घरात मंगल दोष असेल, तर जास्वंदाच्या फुलांचा वापर करून त्याचे निराकरण करता येते. वास्तु दोष किंवा अन्य नकारात्मक उर्जा घरात असल्यास, जास्वंदाचे झाड ते दूर करण्यास मदत करते. जास्वंदाच्या झाडामुळे घरात शांतता आणि समृद्धी येते, असा वास्तुशास्त्राचा विश्वास आहे.
जास्वंदाचे औषधी गुण
जास्वंदाचे झाड फक्त धार्मिक आणि वास्तुशास्त्राच्या दृष्टिकोनातून महत्त्वाचे नाही, तर त्याचे अनेक औषधी गुणधर्मही आहेत. आयुर्वेदात जास्वंदाचे फूल आणि पाने अनेक प्रकारच्या आजारांवर उपचार करण्यासाठी वापरली जातात. जास्वंदाचे फूल शरीरातील उष्णता कमी करण्यास मदत करते. त्यामुळे त्याचा वापर ज्वर, डोकेदुखी आणि पोटदुखी यांसारख्या विकारांवर केला जातो.
बालांची काळजी: जास्वंदाच्या फुलांचा वापर केसांच्या आरोग्यासाठी देखील होतो. केसांच्या गळतीसाठी, केसांना पोषण देण्यासाठी, आणि केसांना काळा, दाट करण्यासाठी जास्वंदाच्या फुलांचा वापर केला जातो. जास्वंदाचे फूल आणि तेल एकत्र करून त्याचा लेप केसांवर लावल्याने केसांचे पोषण होते आणि त्यांची वाढही चांगली होते.
त्वचेसाठी फायदेशीर: जास्वंदाच्या फुलांचा वापर त्वचेसाठीही केला जातो. त्वचा मऊ, चमकदार आणि तजेलदार होण्यासाठी जास्वंदाच्या फुलांचा लेप लावला जातो. त्वचेवरील मुरुम, डाग आणि अन्य समस्या दूर करण्यासाठीही जास्वंदाचे फूल उपयुक्त आहे.
घराजवळ जास्वंद लावण्याचे फायदे
- सकारात्मक उर्जा वाढवते: जास्वंदाचे झाड घराजवळ असणे हे नकारात्मक उर्जेचे नाश करते आणि घरातील सकारात्मकता वाढवते.
- धार्मिक पूजेसाठी उपयुक्त: जास्वंदाच्या फुलांचा वापर नियमित धार्मिक पूजा आणि विधींमध्ये करता येतो. त्यामुळे देवतांचे आशीर्वाद मिळतात.
- सौंदर्य वाढवते: जास्वंदाच्या फुलांचे रंगीत आणि आकर्षक रूप घराच्या सौंदर्यात भर घालते. लाल, पांढरे, गुलाबी अशा विविध रंगांमध्ये येणारी ही फुले बागेचे सौंदर्य वाढवतात.
- वास्तुशास्त्रानुसार शुभ: जास्वंदाचे झाड घराच्या योग्य ठिकाणी लावल्यास ते वास्तुदोष दूर करते आणि घरात शांतता आणि समृद्धी आणते.
- आरोग्यासाठी फायदेशीर: जास्वंदाचे फुल आणि पाने औषधी गुणांनी परिपूर्ण आहेत. त्यामुळे त्यांचा वापर घरातील अनेक प्रकारच्या आजारांवर उपचार करण्यासाठी होऊ शकतो.
जास्वंदाच्या फुलांचा वापर कसा करावा?
- धार्मिक पूजेसाठी: जास्वंदाचे फुल देवी-देवतांना अर्पण करता येते. विशेषतः दुर्गा आणि गणपतीच्या पूजेत याचा वापर होतो.
- केसांच्या आरोग्यासाठी: जास्वंदाच्या फुलांचा पेस्ट करून ती केसांवर लावावी. त्यामुळे केस गळणे थांबते आणि केस दाट होतात.
- त्वचेसाठी: जास्वंदाचे फूल त्वचेला मऊ आणि तजेलदार बनवते. त्याचा लेप नियमित वापरल्याने त्वचेला चमक येते.
- स्वयंपाकात वापर: काही प्रांतांमध्ये जास्वंदाच्या फुलांचा वापर खाद्यपदार्थ तयार करण्यासाठीही केला जातो. याचे पाणी तयार करून ते आरोग्यासाठी पिण्यात येते.
जास्वंदाच्या झाडाची काळजी कशी घ्यावी?
जास्वंदाचे झाड अत्यंत सोपे आणि कमी देखभाल असलेले आहे. ते उन्हात चांगले वाढते, त्यामुळे घराच्या बाहेर किंवा बागेत ते लावणे अधिक उपयुक्त ठरते. जास्वंदाच्या झाडाला नियमित पाणी द्यावे आणि योग्य प्रमाणात खत टाकावे. झाडाची छाटणी वेळोवेळी करणे देखील आवश्यक आहे, कारण त्यामुळे नवीन फुले येतात आणि झाड अधिक फुलते.
जास्वंदाचे झाड लावण्याचे योग्य ठिकाण
जास्वंदाचे झाड लावताना ते कोणत्या दिशेला लावावे, यावर वास्तुशास्त्रानुसार विचार केला पाहिजे. जास्वंदाचे झाड पूर्व किंवा उत्तर दिशेला लावल्यास ते अधिक शुभ मानले जाते. या दिशांनी सूर्याची सकारात्मक उर्जा मिळते, जी घरातील वातावरण शुद्ध करते. जास्वंदाचे झाड दक्षिण दिशेला लावणे टाळावे, कारण ती दिशा नकारात्मक उर्जेची मानली जाते.
जास्वंद आणि पर्यावरण
जास्वंदाचे झाड केवळ धार्मिक किंवा वास्तुशास्त्रीय दृष्टिकोनातून महत्त्वाचे नाही, तर पर्यावरणाच्या दृष्टीनेही ते उपयुक्त आहे. जास्वंदाचे झाड हवेतील प्रदूषण कमी करण्यात मदत करते आणि पर्यावरणाचा समतोल राखते. जास्वंदाचे झाड फुलांवर मधमाशा आणि फुलपाखरे आकर्षित करते, ज्यामुळे पर्यावरणातील जैवविविधता वाढते.
निष्कर्ष
जास्वंदाचे झाड म्हणजे निसर्गाने दिलेले एक अनमोल वरदान आहे. त्याचे धार्मिक, वास्तुशास्त्रीय, आणि औषधी महत्त्व असल्यामुळे ते प्रत्येक घराजवळ लावावे. जास्वंदाचे झाड घरातील सकारात्मक उर्जा वाढवते, नकारात्मक उर्जेचे नाश करते आणि घरातील वातावरण शांत आणि प्रसन्न ठेवते. त्याचबरोबर, त्याचे औषधी गुणधर्म आरोग्यासाठीही फायदेशीर आहेत. त्यामुळे आपल्या घराच्या बागेत किंवा अंगणात जास्वंदाचे झाड लावणे ही एक चांगली आणि लाभदायक गोष्ट ठरू शकते.