Kunkumarchan : नवरात्रीमधील कुंकुमार्चन: देवीची प्रिय पूजा
नवरात्र म्हणजे देवीच्या आराधनेचा पर्व. या नऊ दिवसात देवीला प्रसन्न करण्यासाठी अनेक पूजा केल्या जातात, पण त्यात देवीची सर्वात आवडती पूजा म्हणजे कुंकुमार्चन. या पूजेमुळे देवीचा आशिर्वाद मिळतो आणि घरात सकारात्मकता वाढते. कुंकुमार्चन म्हणजे देवीच्या मूर्तीवर कुंकू वाहण्याची पद्धत, ज्याला फार महत्त्व आहे.
नवरात्रामध्ये कुंकुमार्चन कधी, कसं आणि का करावं? याची सविस्तर माहिती जाणून घेण्याआधी आमच्या चॅनलला नक्की सबस्क्राईब करा. आजही 80% लोकांनी आमच्या चॅनलला सबस्क्राईब केलेलं नाही. तुमच्या प्रेमाने आम्ही रोज नव्या अध्यात्मिक माहितीचे व्हिडिओ आणतो, त्यामुळे लाल सबस्क्राईब बटन दाबा आणि बेल आयकॉनही क्लिक करा.
कुंकुमार्चन म्हणजे काय?
कुंकुमार्चन म्हणजे देवीच्या मूर्तीला कुंकू वाहणं किंवा कुंकवानं स्नान घालणं. काही ठिकाणी देवीच्या चरणावर, तर काही ठिकाणी संपूर्ण मूर्तीवर कुंकू वाहण्याची परंपरा आहे. पूजा करताना देवीच्या जपाचा मंत्र मोठ्याने म्हटला जातो. कुंकू हे देवीच्या शक्तीचे प्रतीक मानले जाते आणि या पूजेमुळे देवी प्रसन्न होते.
देवीचा जप करत, एक एक चिमूटभर कुंकू देवीच्या चरणापासून तिच्या मस्तकापर्यंत वाहावं. हे करताना देवीच्या नामाचे उच्चारण करणं आवश्यक आहे. कुंकवामध्ये असलेली शक्ती ब्रम्हांडातील सकारात्मक लहरी आकृष्ट करते, ज्यामुळे मूर्तीतील देवी तत्त्व जागृत होतं.
कुंकुमार्चन कधी करावं?
कुंकुमार्चन साधारणतः नवरात्रातील आठवा दिवस म्हणजे अष्टमीला केला जातो. परंतु, शुक्रवार, मंगळवार, पौर्णिमा आणि कुलदेवतेच्या वाराला सुद्धा कुंकुमार्चन केलं जातं. विशेषतः नवरात्रीमध्ये अष्टमी दिवशी कुंकुमार्चन केलं जातं, ज्यामुळे देवीचा आशीर्वाद अधिक मिळतो.
काही ठिकाणी सप्तशती पाठ वाचण्यापूर्वी किंवा पाठ वाचन सुरू असताना कुंकुमार्चन केलं जातं. अश्विन नवरात्रीमध्ये कुंकुमार्चन करणं फार पुण्यकारक मानलं गेलं आहे.
कुंकुमार्चन कसं करावं?
कुंकुमार्चन करताना श्री सूक्ताचा पाठ 15 वेळा करावा. सोळाव्या वेळी पूर्ण श्री सूक्त म्हटलं जातं आणि फलश्रुती सांगितली जाते. काही ठिकाणी सामूहिकरीत्या कुंकुमार्चन केलं जातं. देवीच्या मूर्तीला, श्री यंत्रावर किंवा फोटोवर चिमूटभर कुंकू वाहणं याला कुंकुमार्चन म्हणतात.
पूजेपूर्वी स्वच्छ वस्त्र परिधान करावं आणि घरातील मोठ्यांना नमस्कार करावा. ताम्हणामध्ये हळद, कुंकू, सुपारी, फुलं आणि पूजेचं साहित्य ठेवावं. देवीची मूर्ती शुद्ध पाण्यानं स्नान घालून, हळद कुंकू लावून पूजेला बसावं.
कुंकू वाहताना उजव्या हाताच्या अंगठ्याने, मधल्या बोटाने आणि अनामिकाने देवीच्या चरणापासून मस्तकापर्यंत कुंकू वाहावं. या क्रियेला “मृगीमुद्रा” म्हणतात. काही ठिकाणी कुंकू फक्त चरणावर वाहतात तर काही ठिकाणी देवीला कुंकवाचं स्नान घालतात.
देवीला कुंकुमार्चन का करावं?
कुंकुमार्चनामध्ये कुंकू वाहिल्यानं देवी प्रसन्न होते असं मानलं जातं. कुंकवामध्ये असलेल्या गंधलहरी आणि शक्ती तत्त्व ब्रम्हांडातील सकारात्मक लहरी आकृष्ट करतात. या प्रक्रियेमुळे देवी जागृत होते आणि ती आपल्या इच्छांची पूर्तता करते.
कुंकवाचा सुवास देवीच्या तत्त्वाला प्रसन्न करतो. तिला शक्तीचं प्रतीक मानलं जातं आणि तिच्या भक्तांना सुख, समृद्धी आणि आरोग्य प्राप्त होतं. घरातील वातावरणात सकारात्मक बदल घडवण्यासाठीही ही पूजा केली जाते. कुंकवाने देवी प्रसन्न होते आणि आपल्या कार्यात यश मिळतं.
कुंकुमार्चनासाठी साहित्य
कुंकुमार्चन करण्यासाठी आवश्यक साहित्य:
- दोन ताम्हण
- हळद, कुंकू
- सुपारी, विडा
- पाच प्रकारची फळं
- पूजेसाठी आसन
- अत्तर, सुगंधी फुलं
- गजरा, वेणी
- नैवेद्यासाठी गोड पदार्थ
- कापसाचे वस्त्र, निरंजन
पूजेस बसण्यापूर्वी घरातील मोठ्या मंडळींना नमस्कार करावा आणि स्वच्छ वस्त्र नेसावं. पुरुषांनी जाणव घालावं. देवीला कुंकूमाच्या गंधाने अभिषेक करताना मनातून शुद्ध भावना ठेवावी.
कुंकुमार्चनाचे फायदे
- सकारात्मकता वाढते: कुंकुमार्चनामुळे घरात सकारात्मक ऊर्जा निर्माण होते. मंत्रोच्चार, पूजा आणि कुंकवाच्या सुवासामुळे नकारात्मकता दूर होते.
- सुख समृद्धी येते: देवी प्रसन्न झाल्यामुळे घरात सुख-समृद्धी, आरोग्य आणि शांती नांदते.
- देवीचं शक्तीतत्त्व जागृत होतं: कुंकू वाहताना देवीची शक्ती मूर्तीमध्ये उतरते आणि त्या शक्तीचा लाभ भक्तांना होतो.
- आध्यात्मिक लाभ मिळतो: कुंकुमार्चनाच्या वेळी केलेला जप आणि स्तोत्र पाठ भक्ताच्या आत्म्यावर सकारात्मक परिणाम करतो आणि आध्यात्मिक उन्नती होते.
कुंकुमार्चन केल्यानंतर
कुंकुमार्चन पूर्ण झाल्यावर अर्पण केलेलं कुंकू एका डबीत ठेवावं. हे कुंकू अक्षय लक्ष्मी प्राप्तीसाठी वापरलं जातं. काही महिला हे कुंकू सिंदूर म्हणूनही वापरतात. परंतु हे कुंकू पुन्हा देवपूजेत वापरू नये.
काही ठिकाणी सामूहिक कुंकुमार्चन केलं जातं, ज्यात अनेक भक्त एकत्र येऊन देवीला कुंकू वाहतात. अशा सामूहिक पूजेत अधिक श्रद्धा आणि भक्तीने कुंकुमार्चन केल्यावर देवीचा आशीर्वाद मिळतो.
कुंकुमार्चनाची विशेष पूजा
कुंकुमार्चन हा नवरात्रीतील विशेष विधी आहे. ही पूजा घरात किंवा देवळात कुठेही केली जाऊ शकते. देवीच्या चरणांवर चिमूटभर कुंकू वाहणं म्हणजे देवीला प्रसन्न करण्याचं एक प्रभावी साधन आहे.
काही ठिकाणी कुंकवाचं स्नान घालणं हा विधी फार प्रचलित आहे. देवीच्या मूर्तीला कुंकवाचं स्नान घालणं म्हणजे देवीची शक्ती त्या कुंकवात उतरवणं. या शक्तीचा लाभ घेण्यासाठी त्या कुंकवाचा प्रसाद म्हणून वापर केला जातो.
निष्कर्ष
कुंकुमार्चन ही एक प्राचीन पूजा पद्धती आहे जी देवीला प्रसन्न करण्यासाठी केली जाते. नवरात्रीमध्ये हा विधी केल्यामुळे देवीचा आशीर्वाद मिळतो आणि घरात समृद्धी नांदते. कुंकू हे देवीच्या शक्तीचं प्रतीक असून, त्याच्या वापराने आध्यात्मिक लाभ मिळतात.
तुम्ही सुद्धा नवरात्रीमध्ये देवीला कुंकुमार्चन करून पाहा आणि देवीचा आशीर्वाद मिळवा.