Vanraj Andekar Biography : वनराज (भाऊ) आंदेकर यांचा जीवनप्रवास हा पुण्यातील एक महत्त्वपूर्ण कुटुंबाचा वारसा सांगणारा आहे. त्यांनी आपल्या राजकीय आणि सामाजिक जीवनात मोठी छाप सोडली होती. मात्र, त्यांच्या जीवनाचा अंत दुर्दैवी पद्धतीने झाला. या लेखात आपण त्यांच्या जीवनातील महत्त्वपूर्ण घडामोडी, कौटुंबिक वाद, टोळी वर्चस्वातील लढाई, तसेच त्यांच्या हत्येच्या मागील घटनांवर सविस्तर विचार करणार आहोत.
सुरुवातीचे जीवन
वनराज आंदेकर यांचा जन्म 21 जानेवारी रोजी पुण्यातील नानापेठ या भागात झाला. त्यांचे शिक्षण राजा धनराज गिरजे हायस्कूलमध्ये झाले, जिथून त्यांनी शालेय शिक्षण पूर्ण केले. त्यानंतर त्यांनी एच.व्ही. देसाई कॉलेज, पुणे येथे उच्च शिक्षण घेतले. वनराज आंदेकर यांचे वडील सूर्यकांत आंदेकर उर्फ बंडू अण्णा आंदेकर हे पुण्यातील प्रसिद्ध समाजसेवक होते. बंडू अण्णांनी समाजातील गरीब आणि गरजू लोकांसाठी खूप काम केले होते. ते समाजातील एका प्रतिष्ठित गँगस्टर कुटुंबाचे प्रमुख होते.
वनराज यांना कृष्णराज नावाचा एक भाऊ आणि संजीवनी, कल्याणी आणि वृंदावनी अशा तीन बहिणी होत्या. त्यांच्या मोठ्या बहिणींचे विवाह गणेश कोमकर आणि जयंत कोमकर यांच्यासोबत झाले होते, जे त्यांच्या कुटुंबातीलच होते.
आंदेकर कुटुंबातील राजकीय वारसा
आंदेकर कुटुंबाने पुण्याच्या राजकारणात मोठी पकड स्थापित केली होती. वनराज आंदेकर यांच्या आई राजश्री आंदेकर यांनी सलग दोन पंचवार्षिकांत नगरसेविका म्हणून काम केले. त्यांच्या काकांनीही राजकारणात मोठे नाव कमावले. काका उदयकांत आंदेकर यांची पत्नी लक्ष्मी आंदेकर देखील नगरसेविका होत्या, तर रमाकांत आणि गणेश आंदेकर हे देखील नगरसेवक होते. आंदेकर कुटुंबाच्या या राजकीय वारशामुळे त्यांचे समाजातील वर्चस्व दृढ होते.
1998 मध्ये वनराज आंदेकर यांची आत्या पुण्याच्या महापौर म्हणून निवडून आल्या होत्या. यानंतरच आंदेकर कुटुंबाचे राजकीय क्षेत्रातील महत्त्व वाढले. वनराज आंदेकर यांनीही 2017 मध्ये पुणे महानगरपालिकेत नगरसेवक म्हणून निवडून येत आपले राजकीय स्थान निर्माण केले.
कौटुंबिक जीवन
वनराज आंदेकर यांनी सोनाली आंदेकर यांच्याशी विवाह केला होता. त्यांना दोन मुली होत्या. त्यांची मोठी मुलगी रिया आंदेकर, ज्याने अलीकडेच दहावीची परीक्षा उत्तीर्ण केली आणि तिला 93% गुण मिळाले. वनराज आंदेकर कुटुंबाशी संबंधित असतानाच, त्यांनी आपले कौटुंबिक जबाबदारी योग्य प्रकारे पार पाडली.
कौटुंबिक वाद
वनराज आंदेकर यांच्या जीवनात कौटुंबिक वाद एक महत्त्वाचा भाग होता. त्यांच्या बहिणी संजीवनी आणि कल्याणी यांनी गणेश कोमकर आणि जयंत कोमकर यांच्याशी विवाह केला होता. या दोन जोडप्यांमध्ये संपत्तीच्या वादातून ताण वाढत गेला. उदयकांत आंदेकर यांनी गणेश कोमकर यांना दिलेले दुकान पुणे महानगरपालिकेच्या अतिक्रमण मोहिमेतील कारवाईत पाडण्यात आले होते. अशी चर्चा होती की हे दुकान पाडण्यामागे वनराज आंदेकर यांचा हात होता. त्यामुळे या संपत्तीच्या वादातून कुटुंबामध्ये वाद निर्माण झाले होते.
या कौटुंबिक वादाचा शेवट एका हत्येच्या रूपात झाला. असे सांगितले जाते की, या वादातूनच वनराज आंदेकर यांची हत्या झाली होती. त्यांच्या वडिलांनी देखील या हत्येच्या प्रकरणात दोन मुली आणि जावयांविरुद्ध तक्रार दाखल केली होती.
टोळी वर्चस्व आणि गँगवॉर
आंदेकर कुटुंबाचा समाजात एक मजबूत वर्चस्व होता. सूर्यकांत आंदेकर यांच्या नेतृत्वाखालील आंदेकर टोळीने पुण्यातील टोळी वर्चस्वात आपले स्थान तयार केले होते. वनराज आंदेकर देखील या गँगस्टरच्या जीवनात ओढले गेले होते. निखिल आखाडे नावाच्या व्यक्तीवर झालेल्या हल्ल्यामुळे टोळी वर्चस्वाची लढाई सुरू झाली होती.
निखिल आखाडे हा सोमनाथ गायकवाड यांचा सख्खा आतेभाऊ होता. सोमनाथ गायकवाड हे पूर्वी आंदेकर टोळीत काम करत होते, मात्र नंतर काही वादानंतर त्यांनी स्वतःची टोळी तयार केली. या टोळीमधील वर्चस्वाच्या लढाईतूनच वनराज आंदेकर यांची हत्या करण्यात आली, अशी सर्वत्र चर्चा आहे.
हत्येचा तपशील
1 सप्टेंबर 2024 रोजी वनराज आंदेकर आपल्या घराजवळील कार्यालयाजवळ एका मित्रासोबत उभे होते. सामान्यतः ते आपल्या 30 ते 40 कार्यकर्त्यांसोबत राहायचे, मात्र त्या दिवशी घरातील कार्यक्रमामुळे ते फक्त एका मित्रासोबत होते. अचानक 10 ते 15 दुचाकीस्वारांनी तिथे येऊन त्यांच्यावर गोळ्या झाडल्या. त्यांनी 5 गोळ्या झाडल्या आणि तलवार व कोयत्याने 12 ते 13 वार केले.
वनराज आंदेकर यांना उपचारासाठी जवळच्या दवाखान्यात नेण्यात आले, मात्र डॉक्टरांनी त्यांना मृत घोषित केले. त्यांच्या वडिलांनी त्यांच्या दोन मुली आणि दोन जावयांविरुद्ध पोलीस स्टेशनमध्ये तक्रार नोंदवली होती. हल्ल्याच्या वेळी वनराज आंदेकर यांच्या बहिणीने गॅलरीत उभे राहून “मारा मारा मारून टाका” असे ओरडले होते, असे सूर्यकांत आंदेकर यांनी पोलिसांना सांगितले.
शेवटचा निरोप
वनराज आंदेकर यांच्या दुर्दैवी हत्येने पुणे शहरात मोठा खळबळ उडाली. आंदेकर कुटुंबातील हा वारसदार, जो समाजसेवा आणि राजकारणात पुढे जात होता, अचानक या हल्ल्यातून नष्ट झाला. त्यांच्या जीवनप्रवासावर आधारित हा लेख त्यांच्या आठवणींना उजाळा देतो.